تشنج
تشنج از بیماریهای شایع در همه کشورهاست و در تمام سنین و نژادها و هر دو جنس بروز میکند.
تشنج به تخلیه الکتریکی غیر طبیعی سلولهای مغزی گفته میشود اگر تکرار شود به آن صرع یا اپی لپسی میگویند.
-صرع ابسانس
صرع پتی مال یا ابسانس از شایعترین انواع صرع فراگیر در کودکان است. بصورت وقفههای کوتاه مدت چند ثانیه ای در حالت هشیاری اتفاق میافتد و ممکن است تا ۱۰۰ بار در روز تکرار شود. در دختران شایعتر است و در سنین 14-6 سال اتفاق میافتد، معمولا تشخیص آن توسط معلم کودک بصورت جا افتادن کودک در دیکته اتفاق می افتد. معمولا معاینه بیمار و سی تی اسکن مغز و ام ار ای بیمار نرمال است. بهترین روش تشخیص آن با نوار مغزی است.
– 30% بعد از بلوغ بهبود کامل پیدا میکند.
– 30% بعد بلوغ هم دچار حملات میشوند .
– 50%-30 درصد به صرع بزرگ تبدیل میشوند .
2- صرع بزرگ تونیک – کلونیک ( TONIC-CLONICEPILEPSY )
صرع بزرگ یکی از شایعترین انواع صرع در بزرگسالان است و دو فاز تونیک و کلونیک دارد. در مرحله تونیک اگر بیمار ایستاده باشد به طور ناگهانی میافتد و هوشیاری خود را از دست میدهد ، عضلات منقبض میشوند چشمها به بالا و عقب میروند بیمار دچار توقف تنفسی و تیره شدن پوست میشود و صدایی شبیه ناله بعلت بسته شدن تارهای صوتی ایجاد میشود و حدود ۲۰ تا ۶۰ ثانیه طول میکشد.
در مرحله کلونیک اندامها دچار لرزش شدید میشوند تنفس بیمار تند شده و کف در دهان جمع میشود و ممکن است زخم شدن زبان و بیاختیاری ادرار رخ بدهد و حدود ۴۰ ثانیه طول میکشد و بعد بیمار وارد مرحله بعد از تشنج میشود که یا به خواب میرود یا بیدار شده ولی حالت گیج و منگ دارد.
3-صرع تونیک
بیشتر در کودکان دیده میشود و فقط اندامها حالت انقباض پیدا میکنند و بیمار هوشیاری خود را از دست نمیدهد .
4- صرع کلونیک
در کودکان و شیرخواران رخ میدهد و دوره آن ممکن است طولانی باشد .
5- صرع میوکلونیک
به صورت حرکات سریع و پرشی و کوتاه هستند که ممکن است به تنهایی یا قبل از تشنج بزرگ یا ابسانس رخ بدهند. در بیماران دچار ایست قلبی پرشهای میوکلونیک شدید و فراگیر در عضلات رخ می دهد.
6- صرع میوکلونیک جوانان
از شایعترین انواع صرع فراگیر در سنین نوجوانی است. وقوع آن اکثرا صبح زود و یا در زمان بیدار شدن از خواب است و ممکن است به دنبال آن تشنج تونیک -کلونیک رخ دهد.
7- صرع آتونیک
یکی از انواع صرع فراگیر که با سنکوب ( غش ) اشتباه میشود بیشتر در کودکان دیده میشود. کودک مبتلا ناگهان میافتد ولی بلافاصله بلند میشود و افت هوشیاری ندارد.
در این نوع صرع تخلیه امواج صرعی از جای مشخصی در مغز صورت میگیرد و اختلال در هوشیاری رخ نمیدهد.
در این صرع به مدت چند ثانیه یا یکی دو دقیقه حرکات کلونیک در اندام یا بخشی از بدن دیده میشود در این حالت آسیب معمولاً در لوب پیشانی است .
به صورت حرکات چرخشی سر و چشمها به طرف مخالف لوب آسیب دیده میباشد.
بیمار حس میکند پای او حرکت میکند در حالی که ثابت است و یا نسیمی یک یک نیمه بدنش را نوازش میکند.
معمولا در کودکان دیده میشود. به صورت دردهای کوچک در بخش میانی – پایینی شکم که چند دقیقه طول میکشد و ممکن است با تهوع و بیاختیاری ادرار همراه باشد.
در این صرع امواج از یک نیمکره مغز منشأ میگیرد و به سایر مناطق مغز گسترش مییابد.
انواع صرع مرکب
بروز حمله تشنج بعد از یک محرک ویژه مثل نور ، صدای بلند ، ضربه به اندام
2- تشنج همراه بابت ( feboile convulsion )
– در کودکان شایع است در سن ۳ ماه تا ۵ سال
– افزایش درجه حرارت بدن تا ۳۸ درجه و اغلب به دنبال عفونتهای ویروسی باعث تشنج در کودک میشود.
معمولاً به صورت حملات تونیک – کلونیک همراه با از بین رفتن هوشیاری هستند حدود ۱ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد. این تشنج نیاز به درمان همیشگی ندارد. مگر در مواردی که معاینه عصبی کودک غیر طبیعی باشد یا تشنج طولانی باشد و اغلب موارد در بزرگسالی تکرار نمیشود .
3-تشنج هیستریک یا صرع کاذب (pseudoseizure )
این نوع تشنج با تشنج فراگیر ممکن است اشتباه گرفته شود و بیمار تا مدتها دارو مصرف میکند . در این موارد بیمار داد و بیداد میکند حرکات غیر طبیعی در دست و پا دارد و اگر بخواهیم جلوی بیمار را بگیریم واکنش شدید نشان میدهد. برای افتراق آن از تشنج واقعی از آزمایش پرولاکتین استفاده میشود.
4- صرع پیوسته ( status epilepticus )
اگر حمله تشنج بیش از ۵ دقیقه طول بکشد و یا تشنج مکرر رخ بدهد و بیمار در فواصل آن هوشیار نشود صرع پیوسته رخ داده است.
از شایعترین علل آن
مواردی با باید از تشنج افتراق داده شود
تشخیص صرع با انجام تصویربرداری مغز ( MRI ) و انجام نوار مغز ( EEG ) میباشد.
دیازپام- گاباپنتین – ویگا باترین – فنی توئین – فنوباربیتال – کاربامازپین – والپروات سدیم – لاموتریژین– توپیرامات – لوتیراستام – اتوسوکساماید – پریمیدون
در مواردی انجام میشود که علت تشنج در مغز مشخص باشد و با انجام مانتیورینگ 24 ساعته نوار مغزی تائید شده باشد و توسط تیم متخصص مغز و اعصاب جراحی اعصاب و بیهوشی انجام میشود.
نکات تکمیلی و سوالات رایج شما در پیج اینستاگرام دکتر شیرین بهبهانی پاسخ داده شده است.